انجام پایان نامه تکنولوژی آموزشی
انجام پایان نامه تکنولوژی آموزشی به کمک یک نمونه کار به راحتی به سرانجام می رسد. در این بخش از آموزش انجام پایان نامه تکنولوژی آموزشی سعی در ارائه نمونه فصل 5 داریم تا علاقه مندان به انجام پایان نامه در این رشته بتوانند کار خود را به خوبی پیش ببرند. انجام پایان نامه تکنولوژی آموزشی حاضر در سال 93 در دانشگاه علامه به سرانجام رسیده است. علاقه مندان می توانند با ذکر منبع از این کار در انجام پایان نامه ارشد و همچنین انجام رساله دکتری خود استفاده نمایند.
مقدمه
در این بخش با توجه به آنچه در فصل دوم و یافته های فصل چهارم بحث شد به بحث و نتیجه گیری در مورد یافته های پژوهش پرداخته می شود و در نهایت در پایان فصل به محدودیتهای تحقیق و پیشنهادهای پژوهشی و کاربردی پرداخته میشود. برای انجام این تحقیق ابتدا نرم افزارهای آموزشی دروس علوم، ریاضی و فارسی پایه دوم دبستان انتخاب شدند. سپس براساس سوال تحقیق، یک چک لیست )محقق ساخته( تهیه شد. در تهیه ی این چک لیست تمامی شاخص های واسط کاربر که در منابع مختلف موجود است استفاده شده است. در این چک لیست برای کمی سازی داده ها از مقیاس فاصله ای 5 درجه ای لیکرت استفاده شد بدین ترتیب نرم افزار های آموزشی دروس علوم ،ریاضی و فارسی پایه دوم دبستان براساس چک لیست تهیه شده مورد تحلیل و ارزشیابی قرار گرفت و داده های جمع آوری شده بوسیله نرم افزار آماری SPSS مورد پردازش قرار گرفت.
برای تحلیل داده ها برای هر شاخص بصورت جداگانه جدولی که شامل: فراوانی، جمع نمرات، میانگین، و انحراف استاندارد طراحی شد و برای تعیین میزان مطابقت نرم افزارهای آموزشی با سوالات تحقیق،از آزمون تی تک نمونه ای استفاده شد.
یافته های حاصل از انجام پایان نامه تکنولوژی آموزشی حاضر
سوال فرعی اول
آیا شاخص کنترل سیستم توسط کاربر در نرم افزارهای آموزشی به حد مطلوب رعایت می شود؟
نتایج نشان می دهد که این شاخص در قسمت سطح معنی داری 001/0 را کسب کرده است، با توجه به مطالبی که در فصل های گذشته گفته شد چنانچه عدد سطح معنی داری کوچکتر از 005/0 و مثبت باشد، آن شاخص امتیاز مطلوب می گیرد. بنابراین با توجه به نتایج به دست آمده شاخص کنترل سیستم توسط کاربر در نرم افزارهای آموزشی به طور مطلوبی رعایت می شود.
سوال فرعی دوم:
آیا شاخص کاهش بار حافظه کاربر در نرم افزارهای آموزشی به حد مطلوب رعایت می شود؟
نتایج نشان می دهد که این شاخص در قسمت سطح معنی داری 039/0 را کسب کرده است، چون که این عدد کوچکتر از 005/0 و مثبت است، این شاخص نیز امتیاز مطلوب می گیرد. بنابراین با توجه به نتایج به دست آمده شاخص کاهش بار حافظه کاربر نیز در نرم افزارهای آموزشی به طور مطلوبی رعایت می شود.
سوال فرعی سوم:
آیا شاخص سازگاری در واسط کاربر در نرم افزارهای آموزشی به حد مطلوب رعایت می شود؟
نتایج نشان می دهد که این شاخص در قسمت سطح معنی داری 27/0 را کسب کرده است، با توجه به مطالبی که در فصل های گذشته گفته شد چنانچه عدد سطح معنی داری بزرگتر از 005/0 باشد،آن شاخص امتیاز نسبتا مطلوب می گیرد. بنابراین با توجه به نتایج به دست آمده شاخص سازگاری واسط، در نرم افزارهای آموزشی به طور نسبتا مطلوبی رعایت می شود.
سوال اصلی:
آیاشاخص های واسط کاربر در نرم افزارهای آموزشی به حد مطلوب رعایت می شود؟
نتایج نشان می دهد که این شاخص در قسمت سطح معنی داری 003/0 را کسب کرده است، چنانچه عدد سطح معنی داری کوچکتر از 005/0 و مثبت باشد، آن شاخص امتیاز مطلوب می گیرد. بنابراین با توجه به نتایج به دست آمده شاخص های واسط کاربر در نرم افزارهای آموزشی به طور مطلوبی رعایت می شود.
با مقایسه اجمالی نتایج به دست آمده، در این بخش می بینیم که شاخص کنترل سیستم توسط کاربر و شاخص کاهش بار حافظه کاربر در نرم افزارهای آموزشی به طور مطلوب رعایت می شود در حالی که شاخص سازگاری به طور نسبتا مطلوب رعایت می شود و در مجموع شاخص های واسط کاربر در نرم افزارهای آموزشی به طور مطلوب رعایت می شود. در بین نمونه های مورد بررسی درس علوم نمره (3.62)،فارسی (3.32)و ریاضی(2.55) را کسب کرده اند. که نشان می دهد، شاخص های واسط کاربر در درس علوم بهتر از بقیه دروس رعایت شده است. و در فارسی خوب بوده است اما در درس ریاضی نیاز به دقت بیشتری وجود دارد. بنابراین می توان گفت که نمونه های مورد بررسی دارای وضعیت خوبی از نظر میزان رعایت شاخص های واسط کاربر می باشند. که این مسئله نشان از توجه سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش به شاخص های واسط کاربر در طراحی و تولید نرم افزار های آموزشی می باشد مشروط بر این که در شاخص سازگاری دقت عمل بیشتری صورت گیرد.
مقایسه نتایج با سایر پژوهشهای مشابه
بررسی یافته های حاصل از انجام پایان نامه تکنولوژی آموزشی حاضر نشان داد که شاخص های واسط کاربر در نرم افزار های آموزشی به طور مطلوب رعایت می شود. این نتیجه با نتایج پژوهشهای افشار (1392)، حسن زاده و سهراب زاده(1391)، آذری (1391)، مهاجری و محمد صالحی(1388)، زنديان و حسن زاده(1388)، زره ساز و همكاران(1387)، مهرداد و عصاری شهر(1386)، نوکاریزی(1385)، یاشیانا و وایدیواتی عبدل(2007)، ویلار و زومر (2005)، تیلور(2001) هو (1999)، تاوتراپ و نیلسن (1991) همسو می باشد. در پژوهشی تحت عنوان “ارزیابی ویژگی ها و عناصر تشکیل دهنده رسا؛ نرم افزار جامع کتابخانه، مرکز اسناد و آرشیو بر اساس عامل رابط کاربر”رابط کاربر نرم افزار رسا را با هدف شناخت معیارهای رعایت شده و رعایت نشده با رویکرد مکاشفه ای مورد ارزیابی قرار دادند نتایج حاصله نشان دادند که درطراحی رابط کاربر نرم افزار رسا، 64 درصد از معیارهای لازم رعایت شده اند. بیشترین همخوانی را در زمینه زیباشناختی با 90 درصد و کمترین همخوانی را پیشگیری از خطا با میانگین 5/2 و زمینه ثبات و تشخیص به جای یادآوری با میانگین 1 است. علاوه بر این در این نرم افزار 36 درصد از معیارهای لازم رعایت نشده بود.این در حالی است که درطراحی رابط کاربر نرم افزارهای آموزشی شاخص کنترل سیستم توسط کاربر ، بالاترین میانگین، 27/3 و سطح معنی داری 001/0را دارد. شاخص کاهش بار حافظه کاربر میانگین 27/3 و سطح معنی داری 039/0 و شاخص سازگاری کمترین میانگین 17/3 و سطح معنی داری 27/0را کسب کرده است. در کل شاخص ها در نرم افزارهای آموزشی به طور مطلوب رعایت شده است.
حسن زاده و سهراب زاده (1391)، در پژوهشی با عنوان”ارزیابی رابط کاربر کتابخانه ملی کودکان و نوجوانان ایران از نظر مطابقت با معیارهای عمومی و تخصصی” به بررسی رابط کاربر این کتابخانه از لحاظ مطابقت با معیارهای عمومی و تخصصی پرداخته اند. این پژوهش نشان می دهد که مطابقت رابط کاربر کتابخانه ملی کودکان و نوجوانان ایران با معیارهای عمومی به طورکلی 28/62 و میزان مطابقت با معیارهای تخصصی 91/90 درصد است. به طور کلی رابط کاربر کتابخانه ملی کودکان و نوجوانان ایران مناسب عمل کرده است. این در حالی است که میزان رعایت شاخص های واسط کاربر در نرم افزارهای آموزشی میانگین 27/3 و سطح معنی دای 003/0سرا کسب کرده است و این امر نشان دهنده این است که شاخص های واسط کاربر در نرم افزارهای آموزشی به طور مطلوب رعایت می شود.
آذری (1391) در پایان نامه خود تحت عنوان “ارزیابی و مقایسه کتابخانه های دیجیتالی اسلامی از دیدگاه رابط کاربر و قابلیت های جستجو” از سیاهه وارسی شامل ده معیار جستجو، راهنمایی، نمایش اطلاعات، طراحی صفحه، راهبری، کنترل کاربر، زبان کاربر، تصحیح خطا و سادگی استفاده است. پژوهش نشان داد 5 کتابخانه دیجیتالی در حوزه علوم اسلامی از لحاظ رعایت معیارهای راهنمایی، نمایش اطلاعات و کنترل کاربر وضعیت نسبتا نامطلوبی دارند اما در زمینه معیارهای انسجام، طراحی صفحه، راهبری، زبان رابط کاربر و تصحیح خطا در وضعیت مناسب و در مورد معیار سادگی در وضعیت خوبی قرار دارد. این در حالی است که شاخص کنترل سیستم توسط کاربر و شاخص کاهش بار حافظه کاربر در وضعیت مطلوب و شاخص سازگاری در وضعیت نسبتا مطلوبی قرار دارند.
ویلار و زومر (2005)، پژوهشی با عنوان”مقایسه و ارزیابی رابط کاربرهای مجلات الکترونیکی”، انجام دادند. یافته های این پژوهش نشان می دهد که در مقوله ویژگی های عمومی رابط، امکانات رابط کاربری ساینس دایرکت و پروکوئست دایرکت بیشتر است. در مقوله انتخاب پایگاه و فرمول بندی جستجو و فرمول بندی مجدد، امکانات و گزینه های پایگاه اطلاعاتی امرالد دیده می شود. در مقوله دستکاری نتایج و گزینه کمک، بار دیگر ساینس دایرکت و پروکوئست دایرکت در جایگاه اول قرار می گیرند. پژوهشگران در نهایت در یافته های خود اشاره می کنند که به رغم تفاوت ها، رابط کاربری هر 4 نظام بازیابی اطلاعات بررسی شده دارای کیفیت بالایی بودند.در این پژوهش نیز درمورد شاخص کنترل سیتم و کاهش بار حافظه نتایج مطلوب به دست آمده و در شاخص سازگاری نتیجه نسبتا مطلوب است، با این وجود به طور کلی نتیجه پژوهش حاکی از ین است که شاخص های واسط کاربر در نرم افزار های آموزشی به طور مطلوب رعایت می شود.
اما نتایج این پژوهش با نتایج پژوهش های عباس پور(1385) و اسکندری(1388) ناهمسو می باشد. در پژوهش انجام شده توسط عباس پور نتایج به دست آمده نشان دهنده این است که در طراحی رابط کاربر پایگاه اطلاعات پایان نامه های مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران مشکلات عدیده ای وجود دارد و اکثر آنها نیز در ردیف مشکلات اساسی و فاجعه آمیز قرار دارند. و در پژوهش اسکندری نیز نتایج پژوهش حاکی از آن است که وضعیت نرم افزارهای علوم اسلامی شهر قم از نظر رعایت شاخص های رابط کاربری در مقیاس لیکرت پایین تر از سطح متوسط قراردارد. اما نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که وضعیت نرم افزارهای آموزشی از نظر میزان رعایت شاخص های واسط کاربر در حد مطلوب است.
نتیجه گیری
نرمافزار محصولي است كه توسط انسان طراحي و توسط گروهي ديگر مورد استفاده قرار می گیرد. بديهي است كه شرط اول در بكارگيري يك نرمافزار، ايجاد ارتباط با آن است. مادامي كه كاربران قادر به ايجاد يك ارتباط مناسب با يك نرمافزار نباشند، زمينه استفاده از پتانسيلهاي موجود فراهم نخواهد گرديد. بدين منظور تمامي توليدكنندگان و عرضهكنندگان نرمافزار اهتمام جدي خود را در زمينه طراحي و پيادهسازي اين بخش از نرمافزارها كه “رابط كاربر“ ناميده ميشود، به عمل ميآورند. بخش رابط كاربر هر نرمافزار يكي از مهمترين عوامل موفقيت یك محصول نرمافزاري از ديدگاه كاربران است. كاربران با استفاده از بخش فوق قادر به ايجاد ارتباط و انتقال خواسته خود بوده تا از اين طريق زمينه تحقق خواسته مورد نظر در كوتاهترين و سريعترين زمان ممكن،فراهم گردد. واسط کاربر نخستین نقطه برخورد کاربر با نرم افزاراست و به عنوان پل ارتباطی بین انسان و نرم افزار عمل می کند به همین دلیل مهم ترین هدف از طراحی واسط کاربر، برآوردن رضایت کاربران و ایجاد تعامل بیشتر و بهتر کاربر و محیط های رایانه ای است پس اگر طراحان و تولیدکنندگان نرم افزارهای آموزشی این موارد را رعایت کنند، نتیجه کار نرم افزاری می شود که کاربران از آن رضایت خواهند داشت. با وجود اینکه به طور کلی نتیجه این پژوهش حاکی از آن است که شاخص های واسط کاربر در نرم افزارهای آموزشی به طور مطلوب رعایت می شود اما در مورد شاخص سازگاری دقت عمل بیشتری بایستی صورت بگیرد و طراحی باید متناسب و سازگار با نیازهای دانش آموزان وکاربران باشد. یک طراحی موثر با فهمیدن دقیق نیاز و دیدگاه کاربر شروع می شود. طراح باید به خوبی اهداف کاربران و توانایی ها و تجربیات آنها را بشناسد. یعنی طراح هم باید تمام کاربران سیستم را به خوبی بشناسد و هم کارها و وظایف آن ها را.
نتایج به دست آمده در پاسخ به پرسش اول نشان می دهد که میزان مطابقت رابط کاربر نرم افزارهای آموزشی با شاخص کنترل سیستم توسط کاربر با میانگین 36/3 و سطح معنی داری 001/0است که این درصد مطابقت برای یک رابط کاربر مناسب به نظر می رسد.
نتایج به دست آمده در پاسخ به پرسش دوم نشان می دهد که میزان مطابقت رابط کاربر نرم افزارهای آموزشی با شاخص کاهش بار حافظه کاربر با میانگین 27/3 و سطح معنی داری 039/0است که این درصد مطابقت برای یک رابط کاربر مناسب به نظر می رسد.
نتایج به دست آمده در پاسخ به پرسش سوم نشان می دهد که میزان مطابقت رابط کاربر نرم افزارهای آموزشی با شاخص سازگاری با میانگین 17/3 و سطح معنی داری 27/0است که این درصد مطابقت برای یک واسط کاربر مناسب به نظر می رسد اما کافی نیست و دقت بیشتری باید صورت گیرد.
نتایج به دست آمده در پاسخ به پرسش اصلی نشان می دهد که میزان مطابقت رابط کاربر نرم افزارهای آموزشی با شاخص های واسط کاربر با میانگین 27/3 و سطح معنی داری 001/0است که این درصد مطابقت برای یک واسط کاربر مناسب به نظر می رسد.
درکل، با تلفیق نتایج به دست آمده مشخص می شود که واسط کاربر نرم افزارهای آموزشی وزارت آموزش و پرورش مناسب عمل کرده است.
محدودیت های پژوهش
عدم وجود چک لیست استاندارد شده
به علت عدم تولید نرم افزارهای آموزشی کلیه دروس پایه سوم ابتدایی توسط وزارت آموزش و پرورش ، نمونه از پایه سوم به دوم تغییر یافت.
پیشنهادهای کاربردی
پیشنهادهای این بخش براساس یافته هایی است که از این پژوهش حاصل شده است. مخاطبان آن طراحان و تولیدکنندگان نرم افزارهای آموزشی سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش می باشد. لذا توصیه می شود برای طراحی و تولید نرم افزارهای آموزشی از تیم متخصص استفاده شود. برای طراحی رابط کاربر به گونه ای که میزان درک کاربران از آنها زیاد باشد، به طراحان پیشنهاد می شود نخست با انجام مطالعات مقدماتی، درباره ویژگی های کاربران آن نرم افزار دانش کلی کسب کنند و سپس اقدام به طراحی رابط کاربر نمایند. این دانش می تواند شامل آگاهی از نیازها، اولویت ها، هدف ها، عادت های کاری و الگوهای رفتاری کاربران و … باشد. اینک پیشنهادهایی برای تولید نرم افزارهای آموزشی ارائه می شود:
از شاخص های واسط کاربر در تهیه و تدوین کلیه نرم افزار های آموزشی استفاده شود.
از تیم متخصص و آشنا با شاخص های واسط کاربر جهت تولید نرم افزارهای آموزشی استفاده شود.
نرم افزارهای آموزشی با در نظر گرفتن شاخص های واسط کاربر، برای تمام مقاطع تحصیلی تولید شود.
در تولید نرم افزارهای آموزشی به شاخص سازگاری توجه بیشتری شود.
در تولید نرم افزارهای آموزشی به شاخص کنترل سیستم توسط کاربر توجه بیشتری شود.
در تولید نرم افزار آموزشی درس ریاضی به شاخص های واسط کاربر توجه بیشتری شود.
اصلاحات لازم بر واسط کاربر نرم افزارهای آموزشی وزارت آموزش و پرورش از نظر سازگاری انجام شود.
پیشنهادهای پژوهشی
مشابه این پژوهش در مورد سایر مقاطع ابتدایی صورت گیرد.
مشابه این پژوهش در مورد نرم افزارهای تولید شده برای دانش آموزان با نیازهای ویژه صورت گیرد.
بررسی نرم افزار های تائید شده وزارت آموزش و پرورش و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از نظر شاخص های واسط کاربر
بررسی میزان تأثیر نرم افزارهایی که بر اساس شاخص های واسط کاربر طراحی شده اند، بر یادگیری و یاددرای دانش آموزان
بررسی تأثیر نرم افزارهایی که بر اساس شاخص های واسط کاربر طراحی شده اند، بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان.
بررسی میزان رعایت شاخص های واسط کاربر در نرم افزارهای آموزشی موسسات خصوصی.
در صورت نیاز به مشاوره در زمینه انجام پایان نامه تکنولوژی آموزشی با ما در ارتباط باشید.